21 лістапада ў канферэнц-зале атэля “Манастырскі” адбылася прэзентацыя рамана дацэнта кафедры сацыялогіі БДУ Жанны Грышчанкі “Час абсэнту” (Мн., Кніжны Дом, 2014. — 448 с.). У ім прынялі ўдзел як калегі аўтара па кафедры, студэнты сацыялагічнага аддзялення, так і спецыялісты з розных галін – філосафы, філолагі, літаратуразнаўцы, выдаўцы, журналісты.
Раман апавядае пра лёс трох жанчын – універсітэцкіх навукоўцаў, якія апынуліся напачатку 1990-х на хвалі перабудовы і рынуліся насустрач перспектывам, што адкрываліся.
Але які кошт поспеху? І ці акупляецца ён драматызмам працэсу пераадолення сябе ў гэтым глабальным свеце? Чаго больш у трагічным фінале іх лёсу? Фатальнай выпадковасці ці бязлітасных заканамернасцяў перавернутага дагары нагамі свету? Вось у чым пытанне!
Апярэджваючы дыскусію, вядучы прэзентацыі прафесар А. М. Данілаў адзначыў складанасць і драматычнасць часу, у якім развіваюцца асноўныя падзеі рамана, яркасць і тыповасць вобразаў галоўных герояў, якія ўвабралі ў сябе ўсю шматстайнасць пачуццяў і перажыванняў, характэрных для свету навуковай інтэлігенцыі. Галоўным калектыўным героем рамана стала сацыялагічная навука, у гісторыі якой, як у люстэрку, адбіліся ўсе калізіі сучаснага жыцця. Выклікае захапленне лёгкасць і каларытнасць аўтарскага стылю пісьма. У дыскусіі выступілі філосаф М. А. Мажэйка, якая звярнула ўвагу на ярка выяўлены інфармацыйна-пазнавальны складнік рамана. Сацыёлаг Г. М. Сакалова назвала кнігу займальнай па форме і глыбокай па змесце, якая адлюстроўвае сацыялогію ў лёсах. Цікавую скіраванасць дыскусіі ініцыяваў філолаг і навуказнавец В. К. Шчэрбін, які лічыць раман, што абмяркоўваўся, адначасова сацыялагічным (толькі ў раманах дадзенага жанру можна сустрэць згадванні шматлікіх галіновых тэорый: фенаменалагічнай, незалежнай, сумленнай сацыялогіі, спагадлівай, сацыялогіі бізнесу, рэлігіі і інш.), а таксама гендарным і вострасацыяльным раманам. Журналіст і палітолаг В. Ф. Гігін адзначыў захапляльны сюжэт рамана, таму заяўка на асабліва жаночы раман здаецца не зусім апраўданай, бо шырыня ахопу і глыбіня разумення сацыяльнай і гістарычнай праблематыкі, у першую чаргу, сваёй грамадзянска-патрыятычнай аўтарскай пазіцыяй, значна шырэйшая. На жаль, такіх па-сапраўднаму інтэлектуальных твораў сёння вельмі мала.
Падчас дыскусіі, якая разгарэлася, выступілі ўсе ахвотнікі, уключаючы госцю з Масквы, вядучана навуковага супрацоўніка Расійскай дзяржаўнай бібліятэкі Т. А. Ісачэнка, дырэктара выдавецтва “Кніжны свет” С. В. Кузьміна, тэлежурналіста Л. Міндліна.
Напрыканцы прэзентацыі аўтар рамана Жанна Грышчанка падзякавала ўсім, хто прыняў удзел у абмеркаванні рамана, і падкрэсліла, што не чакала такога вялікага рэзанансу з боку грамадскасці на свае першыя літаратурныя досведы. А тое, што рэзананс гэты не стаў адназначным, толькі пацвярджае, што раман не пакінуў людзей абыякавымі, такім чынам – працяг пазней…
