Да юбілейнай даты выдавецтвам БДУ выпушчана кніга «С. У. Абламейка: акадэмік, рэктар, грамадзянін», у якой прадстаўлены жыццёвы шлях і прафесійныя дасягненні вядомага навукоўца, прыведзены звесткі пра яго шматлікія распрацоўкі, якія спрыялі абнаўленню беларускай навукі. Фрагмент з яе, а таксама віншаванне ад найбліжэйшых паплечнікаў прапануем вашай увазе.
Навуковая ніва
Сяргей Уладзіміравіч справядліва можа лічыцца адным з заснавальнікаў тэхналогій непасрэднай апрацоўкі выяў і распазнавання вобразаў, адным са стваральнікаў беларускіх касмічных спадарожнікаў.
Перадавы навуковец, адважны эксперыментатар і арыгінальны мысляр, каранямі трывала звязаны з беларускай зямлёй, С. У. Абламейка, дзякуючы шырокай эрудыцыі, працавітасці, найглыбейшым ведам, увайшоў у плеяду вядучых навукоўцаў не толькі Рэспублікі Беларусь і СНД, але і сусветнага ўзроўню.
Сяргей Уладзіміравіч скончыў Воранаўскую сярэднюю школу ў Гродзенскай вобласці, атрымаў вышэйшую адукацыю ў БДУ, а ў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі прайшоў шлях ад стажора-даследчыка Інстытута тэхнічнай кібернетыкі да генеральнага дырэктара Аб’яднанага інстытута праблем інфарматыкі, акадэміка-сакратара аддзялення фізікі і інфарматыкі, узначаліў БДУ.
С. У. Абламейка стаяў ля вытокаў развіцця даследаванняў у галіне апрацоўкі выяў з прыкладаннямі па ідэнтыфікацыі картаграфічнай інфармацыі. У 28 гадоў ён абараніў кандыдацкую дысертацыю, у 34 гады стаў доктарам навук, у 36 – прафесарам. Ім распрацаваны тэхналогіі, метады, праграмнае забеспячэнне для стварэння лічбавых картаў, што дазволіла павялічыць узроўні аўтаматызацыі і дакладнасці, скараціць час аблічбоўвання картаў.
Сяргей Уладзіміравіч першы паказаў поўнае рашэнне задачы аўтаматычнага ўводу і вектарызацыі картаў. Гэта галіна навуковай працы была настолькі спецыфічная, што падобныя даследаванні вяліся толькі ў СССР і ЗША.
Па сутнасці, С. У. Абламейка з’яўляецца адным з першапраходцаў у свеце па апрацоўцы выяў. Ён зрабіў і робіць шмат для таго, каб папулярызаваць айчынную навуку і прадстаўляць яе дасягненні за межамі Беларусі.
На этапах станаўлення С. У. Абламейкі як навукоўца – дзясяткі замежных навуковых камандзіровак, сотні дакладаў і выступленняў на міжнародных канферэнцыях і сімпозіумах. З апублікаваных 500 навуковых прац больш за палову выдадзена ў вядучых міжнародных часопісах на англійскай мове; пад яго аўтарствам выйшла 25 кніг, шматлікія – за мяжой, некаторыя з іх сталі класікай, настольнымі кнігамі цэлага пакалення навукоўцаў. Атрыманыя С. У. Абламейкам фундаментальныя вынікі ляглі ў аснову фарміравання ў Беларусі прызнанай навуковай міжнароднай школы.
Сяргей Уладзіміравіч абраны членам кіраўнічага камітэта Міжнароднай асацыяцыі па распазнаванні вобразаў (IАРR), прызначаны кіраўніком Беларускага цэнтра Брытанскага інстытута інжынераў па электратэхніцы (IЕЕЕ), абраны галоўным членам Брытанскага інстытута інжынераў па электратэхніцы (IЕЕЕ), членам рэдкалегій шэрагу міжнародных і айчынных часопісаў, ганаровым членам Міжнароднай асацыяцыі па распазнаванні вобразаў (Fellow of IАРR), старшым членам Амерыканскага інстытута па электратэхніцы і электроніцы (IЕЕЕ) і г. д.
Пад кіраўніцтвам С. У. Абламейкі распрацаваны тэорыя, метады і алгарытмы апрацоўкі і распазнавання графічнай інфармацыі. Ім сфарміраваны прынцыпы пабудовы і метадалогія стварэння аўтаматызаваных сістэм апрацоўкі вобразаў, распрацаваны шэраг пэўных аўтаматызаваных сістэм і праграмных комплексаў апрацоўкі графічнай інфармацыі з прыкладаннямі ў картаграфіі, даследаванні зямной паверхні, медыцыне, машынабудаванні і прыборабудаванні. Сёння дадзеныя сістэмы ўкаранёныя і працуюць на шматлікіх прадпрыемствах народнай гаспадаркі і Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь.
С. У. Абламейка валодае выдатным арганізатарскім талентам. Ён прызначаны намеснікам старшыні Нацыянальнага савета па космасе. Пры яго непасрэдным удзеле распрацоўваліся і рэалізоўваліся самыя адважныя ў прамым сэнсе касмічныя праекты. Сур’ёзнай заявай пра самадастатковасць касмічнай нацыянальнай навукі стала распрацоўка беларускага спадарожніка і арганізацыя па ініцыятыве Сяргея Уладзіміравіча 1 Беларускага касмічнага кангрэса. У далейшым правядзенне гэтага важнага міжнароднага форуму стала пастаянным.
У 2008 г. С. У. Абламейка прызначаны на пасаду рэктара БДУ. Галоўная ВНУ краіны набывае моцнага кіраўніка, які здолеў за кароткі перыяд вывесці БДУ на высокія пазіцыі сусветнай адукацыйнай прасторы. Сёння БДУ ў ліку трох найлепшых ВНУ краін СНД і ўваходзіць у топ-500 універсітэтаў свету. Гэта чарговае пацвярджэнне інтэлектуальнай моцы Беларусі стала магчыма шмат у чым дзякуючы высілкам С. У. Абламейкі па мабілізацыі калектыву.
Сяргей Уладзіміравіч – чалавек шматгранны, багата адораны ад прыроды, рэдкі па душэўнай чысціні, абаяльнасці і заўсёды імкнецца да дасканаласці. Хочацца адзначыць, што ў любым становішчы, у любым грамадстве ён вылучаецца эрудыцыяй, зычлівасцю, бліскучым розумам і цеплынёй унутранага святла. Гэта спадчына ад беларускіх продкаў, набытая ў выніку выхавання, адукацыі і пастаяннай працы.
Чытачы кнігі даведаюцца нямала карыснага і павучальнага з размоў з выдатным чалавекам, навукоўцам сусветнага ўзроўню, бліскучым папулярызатарам і энтузіястам навукі.
У. Я. АГАБЕКАЎ,
акадэмік, заслужаны дзеяч навукі Беларусі
Універсітэцкі плён
Пераважная большасць супрацоўнікаў рэктарата практычна ўсё сваё жыццё аддала служэнню Беларускаму дзяржаўнаму ўніверсітэту. Мы спадзяёмся, што досыць добра ведаем гісторыю БДУ. І мы можам з упэўненасцю сцвярджаць, што за той адносна кароткі тэрмін, у які акадэміку Сяргею Уладзіміравічу Абламейку давялося ўзначальваць БДУ, ён зрабіў для ўніверсітэта, развіцця навукі і адукацыі ў нашай краіне не менш, чым выбітныя кіраўнікі БДУ – першы рэктар Уладзімір Іванавіч Пічэта і акадэмік Антон Нічыпаравіч Сеўчанка.
Характар такіх кіраўнікоў фарміруюць не толькі неабходныя і рэдка спалучальныя ў адной асобе чалавечыя якасці, прафесіяналізм у працы і навуцы, але і гістарычны адрэзак часу. Пічэта ствараў універсітэт, Сеўчанка аднаўляў яго пасля вайны, а Сяргею Уладзіміравічу Абламейку давялося развіваць alma mater у перыяд станаўлення нашай маладой дзяржавы. Уяўляецца, што прызначэнне С. У. Абламейкі рэктарам у гэты вельмі няпросты перыяд гісторыі нашай краіны і БДУ было вельмі мудрым рашэннем прэзідэнта нашай краіны А. Р. Лукашэнкі па рэкамендацыі А. М. Радзькова і М. У. Мясніковіча. І чаканні дзяржавы і грамадства, як нам уяўляецца, рэктар разам з камандай, якую ён сфарміраваў, апраўдалі ў поўнай меры. Думаецца, што галоўны вынік працы рэктара, рэктарата і ўсёй універсітэцкай супольнасці – тое, што цяпер БДУ, як і Рэспубліку Беларусь, ведаюць і паважаюць ва ўсім свеце.
Рэйтынг БДУ высокі: па апошніх дадзеных агенцтва QS (Вялікабрытанія), БДУ заняў 354 месца ў свеце сярод больш як 32000 універсітэтаў. Такім чынам, ужо амаль выканана задача ўваходжання БДУ ў 1 % найлепшых ВНУ свету. Пад кіраўніцтвам рэктара ўзноўлены магутны навучальна-навукова-вытворчы комплекс БДУ, які дынамічна развіваецца, з унікальнай дзелавой, творчай і чалавечай атмасферай.
Дзякуем Сяргею Уладзіміравічу за тое, што ён сапраўдны рэктар, лідар і чалавек, які патрабавальна ставіцца перш за ўсё да сябе, а потым да атачэння і таму мае маральнае права патрабаваць ад калегаў поўнай самааддачы, чалавек, які пры ўсёй занятасці паказвае прыклад служэння сям’і і сябрам.
Жадаем Вам, Сяргей Уладзіміравіч, каб наперадзе заўсёды была безліч важных і цікавых спраў. Гэта дадае здароўя, і без гэтага Вы не можаце. З юбілеем!
Ад імя рэктарата
А. А. ІВАШКЕВІЧ
акадэмік, першы прарэктар БДУ
Выстава, прымеркаваная да 60-годдзя рэктара БДУ Сяргея Абламейкі, праходзіць у фае рэктарата.
У экспазіцыю ўвайшлі працы Сяргея Абламейкі па пытаннях развіцця інфарматыкі, артыкулы пра адміністрацыйную і педагагічную дзейнасць акадэміка. Прадстаўленыя найбольш цікавыя навуковыя і навукова-папулярныя працы, манаграфіі, падручнікі, энцыклапедычныя публікацыі, тэзісы дакладаў міжнародных канферэнцый і шэраг іншых матэрыялаў, якія выйшлі ў перыяд з 1979 года і да цяперашняга часу.
Выстава будзе працаваць да 5 кастрычніка ўключна.