На факультэт павышэння і перападрыхтоўкі павышэння кваліфікацыі кадраў прыходзяць самыя розныя людзі, з розным узроўнем адукацыі і досведам працы. Але ўсіх іх аб’ядноўвае мэтанакіраванасць і ўсвядомленасць свайго выбару. Таму што цяпер гэта не імпульсіўнае рашэнне, а ўзважанае разуменне таго, чаму хочацца прысвяціць жыццё.
Са слоў выкладчыка Кацярыны Гуртавой, выстава “Балансуючы паміж” – гэта спроба аб’яднаць вельмі розных аўтараў у незвычайную экспазіцыю. Фотапрацы развесілі на сценах у некалькі шэрагаў, частку з іх нават на столі. Каб быць бліжэй да гледача, фатаграфіі экспануюцца без рамак і шкла. Ніжні шэраг сімвалізуе зямлю і ўсё, што з ёй звязана. Верхні, на столі, – неба. Паміж небам і зямлёй працякае жыццё чалавека. Яно прадстаўлена сцэнамі з жыцця, знакамі, метафарамі. Такая канцэпцыя выставы, якую слухачы прыдумалі, адшліфавалі на занятках, а пасля ажыццявілі. Узровень удзельнікаў такі, што яны могуць зрабіць і персанальную выставу, на што і спадзяюцца.
– Кацярына, Вы таленавіты паспяховы фатограф, чаму Вы вырашылі стаць выкладчыкам, што Вас у гэтым прыцягвае?
– На факультэт перападрыхтоўкі прыходзяць вучыцца розныя, непадобныя адзін да аднаго людзі, з розным узроўнем валодання фатаграфіяй: ад пачаткоўцаў, якія нядаўна набылі фотакамеру, да вельмі спрактыкаваных у фатаграфіі людзей. Аднак кожны з іх з’яўляецца яркай асобай, прычым творчай, г. зн. чакаць ад іх можна чаго заўгодна ў любы момант: і непрадказальнае пытанне, і нечаканая творчая прапанова. Менавіта таму выкладаць па спецыяльнасці “Фотажурналістыка”, з аднаго боку, вельмі складана і энергазатратна, таму што ў зносінах з такімі людзьмі трэба аддаваць сябе цалкам, інакш будзе фармальнае навучанне, з іншага боку, менавіта з гэтай жа прычыны так цікава там працаваць.
Думаю, што навучыць фатаграфіі немагчыма, а задача выкладчыка – стварыць спрыяльнае асяроддзе, у якой расквітае індывідуальнасць. Цяпер модна казаць пра індывідуальнасць. З пункта гледжання этымалогіі, індывідуальнасць літаральна азначае “не-падзельнасць”. Чалавек, яго сутнасць – гэта заўсёды цэлае. І важна гэта цэлае распазнаць, ачысціць ад наноснага. Таму на сваіх занятках я спрабую стварыць такое асяроддзе, у якім гэта было б магчыма.
– Цяпер кожны другі ў нас фатограф, які сэнс атрымліваць адукацыю?
– У мяне было шмат студэнтаў-першакурснікаў (17–18 гадоў) з факультэта журналістыкі, якія былі адораны ад прыроды пачуццём выдатнага і без усякага навучання былі здольныя ствараць кампазіцыйна добрыя фатаграфіі, яны інтуітыўна адчувалі прастору кадра, святло. Але часта паўтаралася сітуацыя, калі яны зноў прыходзілі да мяне праз некалькі гадоў і казалі, што пры ўсім сваім таленце яны не робяць нічога вартага, бо не ведаюць, што менавіта фатаграфаваць, на якія тэмы. Гэта кажа пра тое, што сапраўдны фатограф, фотажурналіст – гэта не проста чалавек, які авалодаў фатаграфічнай тэхналогіяй, час ад часу ствараючы добрыя “карцінкі”. Фотажурналіст – гэта чалавек, які працуе першым за ўсё з сэнсамі. Візуальнымі сэнсамі. І яму трэба выразна разумець, куды ён рухаецца з кожным сваім новым здымкам. Яго творчасць – гэта не набор прыгожых, удалых, незвычайных ці яшчэ якіх выяў, якія набіраюць шмат “лайкаў” у сацсетках. Яго творчасць – гэта яго ўнікальнае паведамленне свету, і гэтаму свету фотажурналісту павінна быць, што сказаць ад свайго імя.
Прыемны факт: Інстытут журналістыкі не толькі рыхтуе прафесіяналаў, але і ў далейшым запрашае іх на працу. Так, выпускніца факультэта перападрыхтоўкі па спецыяльнасці “Фотажурналістыка” Вольга Мароз стала выкладчыкам і знайшла сябе ў асяроддзі аднадумцаў.
Вольга распавяла, што па першай адукацыі яна мастак, настаўнік выяўленчага мастацтва. Фатаграфіяй пачала займацца ў 2008 годзе, спрабавала сябе ў розных жанрах і апошнія чатыры гады цалкам аддалася фотажурналістыцы. Яе працы ўбачылі ў сацыяльных сетках, Citydog прапанаваў размясціць іх у сябе на партале. Потым запрасілі ў “Культпросвет” пазаштатна, здымаць для іх рэпартажы на тэатральную тэму. З 2008 года Вольга скончыла некалькі курсаў па фатаграфіі, у тым ліку і анлайн-курс. Прыйшла на перападрыхтоўку ўжо спрактыкаваным фотажурналістам па тэарэтычную базу і зносіны з такімі ж зацікаўленымі людзьмі.
– Чаму Вы вырашылі вярнуцца на факультэт?
– Мяне запрасіла Ганна Іванаўна Басава. Быў час падумаць, і я прыняла для сябе рашэнне, што для мяне гэта будзе добрай магчымасцю, як гэта дзіўна ні гучыць, працягнуць сваю адукацыю ў сферы фатаграфіі, фотажурналістыкі. Таму што, як вядома, найлепшы спосаб навучыцца самому – пачаць вучыць іншых. Мая першая адукацыя дапаўняе другую, усё ідэальна злілося. Таму мне камфортна, і ўсё вельмі падабаецца. Падабралася выдатная група слухачоў, якія захапляюцца фатаграфіяй. Усё, што я ім даю, не сыходзіць у нікуды. Асаблівасць гэтай адукацыі ў тым, што няма нічога лішняга, толькі спецыяльнасць, а ўлічваючы дэфіцыт часу, гэта аптымальна для ўсіх.
– Якую асноўную думку вы хацелі б падкрэсліць для сваіх выпускнікоў?
– Мне хацелася б, каб мае студэнты атрымлівалі задавальненне ад працэсу і не расчараваліся ў фатаграфіі. А мы – педагогі – будзем ім дапамагаць і спрабаваць усяляк зацікаўляць. Вельмі важна развівацца, дамагацца поспехаў, браць удзел у конкурсах, спрабаваць сябе.
Хацелася б трохі і пра слухачоў распавесці, тым больш што заўсёды ёсць пра каго. Гэта натхнёныя і цікавыя людзі, якія маюць за плячамі зайздросны багаж досведу і ведаў. Адным з іх сёлета стаў Платон Македонскі, сын вядомага фотамастака СССР Лолія Махмутавіча Македонскага , члена Саюза журналістаў.
З ранніх гадоў Платон удзельнічаў у прафесійнай дзейнасці бацькі: дзіцем у якасці фотамадэлі для ілюстрацый у розных выданнях, пасталеўшы, дапамагаў яму пры фотаздымках горада. Таму аматарская фатаграфія стала яго захапленнем. Асабліва падчас вучобы ў каледжы (1999–2001 гг.) і ў інстытуце (2001–2005 гг.), дзе ён вучыўся прафесіі эканаміста.
Прапрацаваўшы па спецыяльнасці каля 9 гадоў, ён прыняў канчатковае рашэнне перайсці з аматарскай фатаграфіі ў прафесійную. Скончыў навучанне: пачатковы і асноўны ўзроўні ў прадстаўніцтве кампаніі Nikon (г. Масква) у 2010 годзе.
У 2012 годзе ўдзельнічаў у міжнароднай канферэнцыі “Бізнес вясельнага фатографа” (г. Масква). Прайшоў два двухдзённыя майстар-класы вядомых фатографаў: Дэніс Рэгі (ЗША) і Аляксандра Ноздрына (РФ), дзе павысіў свае прафесійныя навыкі па партрэтнай і вясельнай фатаграфіі.
Працаваў асістэнтам у рэкламнага фатографа Мікіты Бязрукава, асвоіў асновы рэкламнай і інтэр’ернай фатаграфіі.
Удзельнічаў у міжнароднай акцыі “Бэз Перамогі”, ілюструючы гатункі бэзу, прысвечаныя героям Вялікай Айчыннай вайны. Фотаздымка калекцыі бэзу прайшла ў ЦБС НАН Беларусі. Куратарам праекта выступала мама Платона – Наталля Віктараўна Македонская.
З 2014 года працуе пазаштатным фотакарэспандэнтам у часопісе “Расійскае фота”, выконвае рэпартажную фотаздымку мерапрыемстваў.
У 2015 годзе атрымаў сертыфікат ад першай штогадовай міжнароднай фотапрэміі 35AWARDS па конкурсным праекце “100 найлепшых фатаграфій Расіі”.
Па ўсім відаць, у Платона ёсць чаму павучыцца. На пытанне: “Платон, навошта Вы сюды прыйшлі, маючы такую практыку і аб’ём ведаў у сферы фатаграфіі?” – ён адказаў, што вучыцца і развівацца трэба заўсёды, а лепшай альтэрнатывы маскоўскай ВНУ, чым факультэт перападрыхтоўкі Інстытута журналістыкі БДУ, ён не знайшоў. Так што ласкава запрашаем “да нашага стала”, у нашы творчыя аўдыторыі. Чакаем вас з нецярпеннем, дарагія будучыя слухачы і калегі.
