Аклад большы – прэмія меншая: са студзеня зарплаты ў БДУ разлічваюцца па-новаму

З 1 студзеня 2020 года ў Беларусі змяніўся парадак аплаты працы работнікаў бюджэтных арганізацый. Новая сістэма значна спрашчае структуру заработнай платы і не змяняе памер заробку. Разбіраемся, з якіх пунктаў складаецца «новы» разліковы лісток.­

Як будуць разлічваць зарплаты?
Галоўная змена: тарыфную стаўку першага разраду замянілі базавай стаўкай, якая з 1 студзеня 2020 года – 185 рублёў. Аплата працы будзе ажыццяўляцца на аснове гэтай базавай стаўкі і 18-разраднай тарыфнай сеткі (раней яна ўключала 27 разрадаў).
Заработная плата работніка будзе складацца з аклада, стымулюючых (надбаўкі і прэмія) і кампенсіруючых (даплаты) выплат.
Прыклад. Аклад мета­дыста, якому ўсталяваны 8-ы тарыфны разрад, будзе фарміравацца так: 185 рублёў (базавая стаўка) х 1,57 (каэфіцыент, які прымяняецца да 8-га разраду) = 290, 45 рублёў.
Надбаўку за стаж таксама прывяжуць да базавай стаў­кі, але яе памер у працэнтах, як і раней, будзе залежаць ад колькасці прапрацава-ных гадоў: да 5 гадоў – 10 %, ад 5 да 10 гадоў – 15 %, ад 10 да 15 гадоў – 20 %, ­ад 15 гадоў і вышэй – 30 %. Аднак зменіцца падлік са­мога стажу: калі раней яго лічылі па спецыяльнасці, то зараз да ўвагі бяруць час працы менавіта ў бюджэтнай аргані­зацыі.
Прыклад. Выкладчык ­працаваў 3 гады ў МІПСА і столькі ж у Беларускім дзяржаўным універсітэце, гэта значыць мае стаж працы 6 гадоў. Аднак, паводле новаўвядзенняў, залічыцца ­толькі стаж працы ў БДУ, ­паколькі МІПСА не бюджэтная арганізацыя. У выніку надбаўка за стаж складзе 10 % ад базавай стаўкі, гэта значыць 18,50 рублёў.

*Слайды носяць ілюстрацыйны характар. Значэнні ў слупку «з 01.01.2020» разлічваліся на момант, калі базавая стаўка складала 180 рублёў. З 1 студзеня 2020 года яна павялічылася да 185 рублёў

Надбаўка за кантракт захавана ў сумарным выра­жэнні, але змянілася ў працэнтным.
Надбаўкі за ступень і зван­­не захаваны ў сумарным выражэнні, зараз разлічва­юцца таксама ад базавай стаўкі.
Надбаўка педагагічным работнікам за спецыфіку працы ў сферы адукацыі (фіксаваная):
– кіраўнік з ліку ПВС (загадчык кафедры, дэкан, намеснік дэкана – 100 % ад аклада;
– спецыялістам з ліку прафесарска-выкладчыцкага складу – 60 % ад аклада;
– кіраўнікам з ліку педа­гагічных работнікаў, началь­ніку спартклуба і студэнц­кага гарадка, іх намеснікам, загадчыкам інтэрнатаў – 30 % ад аклада;
– педагагічным работні­кам з ліку спецыялістаў (метадысты, выхавальнікі, педагогі-псіхолагі і г. д.): тым, хто не мае кваліфікацыйнай катэгорыі, уключаючы пасады, характарыс­ты­камі якіх не прадугледжана катэгара­ванне – 5 % аклада, другой катэгорыі – 10 %, першай катэгорыі – 15 %, вышэйшай катэгорыі – 20 %.
Надбаўка за характар працы педагагічным работнікам за выкананне асобных відаў прац (куратарства, прафарыентацыя, за працу з адоранымі і таленавітымі навучэнцамі, за распрацоў-ку навучальна-праграмнай дакументацыі на замежнай ­мове і г. д.) – у межах 5 % фонду акладаў гэтых работнікаў. Памер надбаўкі за кожны пункт да 60 % ад базавай стаўкі.

Надбаўка маладым спецыялістам (па адным з пунктаў на працягу двух гадоў):
– педагагічным работнікам, уключаным у банк даных адоранай і таленавітай моладзі, – 45 % ад аклада;
– педагагічным работнікам – 30 % ад аклада;
– іншым работнікам – 20 % ад аклада.
Надбаўка за асаблівасці прафесійнай дзейнасці:
– спецыялістам з ліку ПВС, загадчыку кафедры – у межах 20 % фонду акладаў. Канкрэтная надбаўка асноўным работнікам будзе ўсталёўвацца ў залежнасці ад рэйтынгу;
– іншым работнікам (за выключэннем рабочых і служачых) – у межах 20 % фонду акладаў.
Надбаўка за высокія дасягненні ў працы – работнікам, за выключэннем рабочых, і надбаўка за складанасць і напружанасць працы рабочым у межах рэшты аб’ёму сродкаў на аплату працы. Дадзеныя надбаўкі ўсталёўваюцца кіраўніком у межах даведзенага фонду.
Прэмія ў памеры 5 % ад аклада. Выплачваецца прапарцыйна адпрацаванаму часу.
Апроч прэмій будзе ажыццяўляцца адначасовая выплата на аздараўленне (як правіла, пры сыходзе ў адпачынак) з разліку 0,5 аклада работніка, а на выплату матэрыяльнай дапамогі (як правіла, у сувязі з непрад­бачанымі матэрыяльнымі цяж­­касцямі) вылучаецца гадавы фонд у памеры 0,3 сумы акладаў работнікаў.

Што ў выніку будзе з зарплатамі?
– Пры ўдасканаленні сістэмы аплаты працы не дапускаецца зніжэнне памераў налічанай заработнай платы, якія дзейнічалі на момант увядзення новых умоў працы, гэта значыць заработ-ная плата за студзень будзе такая ж, як і за снежань (без уліку снежаньскай прэміі), – каментуе прарэктар па эканоміцы і матэрыяльна-тэхнічным развіцці БДУ ­Міхаіл Чарапеннікаў і тлумачыць:
– З-за новай сістэмы разліку зарплаты не памен­шацца. У любым выпадку аб’ём грашовых сродкаў на аплату працы ва ўніверсітэце застаў­ся ранейшым, коль­касць супрацоўнікаў таксама, адпаведна і зарплаты будуць на ранейшым узроўні.
Каб работнікі змаглі адаптоўвацца да новай сіс­тэмы, мы прынялі рашэнне «замарозіць» зарплату на ўзроўні снежаньскай на два месяцы, таму рэкамендую звяртаць увагу на радок «усяго» ў разліковым лістку. Нават аванс у студзені бу­дзе дакладна такім жа, як і ­
ў снежні, нават калі змяніўся аклад – для псіхалагічнага спакою людзей. А для выкладчыкаў мы дамовіліся першыя два месяцы года прымяняць рэйтынг міну­лага года, каб не было спакусы звязаць змены ў зарплаце з увядзеннем новай сістэмы разліку, а не з вы­ні­камі ўласнай працы.

Важна разумець, што змяняецца сама ідэя разлі­ку заработнай платы, зараз яна падобная да механізма аплаты працы ў прыватных кампаніях: вялікі асноўны складнік (фіксаваны) і невялікія прэміяльныя – гэта дае работніку больш гарантый.
Перажываць трэба толькі за працу, за яе якасць і вынікі, а лічбы ў разліковым лістку з-за новай сістэмы меншымі не стануць. Наогул, кожны студзень ва ўсяго ўніверсітэта змяняліся зарплаты: усталёўваліся надбаўкі, павышаючыя каэфі­цы­енты, гэта значыць заў­сё­ды ў пачатку года ад­быва­лася пераацэньванне выні­­­­каў працы.
Калі гаварыць пра плюсы новай сістэмы, то зараз ­кожнаму супрацоўніку будзе прасцей зразумець, з чаго канкрэтна складаецца яго зарплата. Усе пералічаныя новаўвядзенні не з’яўляюц­ца істотнымі зменамі ўмоў працы, паколькі гэта не ініцыятыва наймальніка, але мы зробім дадатковыя пагадненні да кантрактаў, каб кожны азнаё­міўся з тым, ­якія параметры для налі­чэння заработнай платы ­канкрэтна ў яго змяніліся.
Калі ў вас узнікнуць пы­танні па налічэнні заработнай платы, вы можаце звярнуцца па тлумачэнні ў Галоўнае ўпраўленне планавання, эканомікі і інвесты­цыйнай дзейнасці БДУ.

Падрыхтавала
Валерыя БАНДАРЧЫК

Пакуль рыхтаваўся нумар, Міністэрства працы і сацы­яльнай абароны і Міністэрства фінансаў узгаднілі выплату прэміі за снежань па старой сістэме аплаты працы. У выніку ў зарплату 3 ­лютага ўсе работнікі атрымаюць двайныя стымулю­ючыя выплаты: надбаўкі за студзень па новай сістэме аплаты і прэмію за снежань па старой.