Віталія КРЫЧЭЎСКАЯ, студэнтка трэцяга курса факультэта журналістыкі БДУ, выйграла буйны конкурс эсэ, які арганізаваў Пскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт. Выкладчыкі факультэта журналістыкі былі здзіўлены яе выніку, але для самой Віталіі перамога не стала сюрпрызам: яна разлічвала заняць першае месца. Карэспандэнт газеты “Універсітэт” вырашыў даведацца, як ёй атрымалася выйграць конкурс, і распытаў пра яе планы ў літаратуры.
Удзельнікі конкурсу павінны былі падрыхтаваць эсэ пра родную мову. Здаецца, што гэта вельмі збітая тэма і напісаць штосьці новае на яе амаль немагчыма. Аднак гэта не спалохала Віталію.
– Заўсёды, калі я штосьці пішу, я нават з самай звычайнай тэмы спрабую выціснуць штосьці незвычайнае, – распавядае Віталія. – У сваім эсэ я адлюстравала тое, што мова непарыўна звязана з гісторыяй народа і з характарам яе носьбітаў. Узяць хоць бы японскую мову. Аднойчы я пачула, што яго называюць “кашальком з велізарнай колькасцю кішэняў”. У ім існуюць розныя наборы дзеясловаў і займеннікаў для размовы з жанчынай і мужчынам, маладым і пажылым чалавекам, нязмушанай гутаркі і дзелавых перамоў. І такія моўныя асаблівасці выяўляюцца ў характары японцаў. У іх адмысловае, структураванае мысленне, акрамя таго яны выдатна адаптоўваюцца да розных сітуацый.
Віталія паказала карэспандэнту сваё эсэ, якое прынесла ёй перамогу ў конкурсе. Калі чытаеш яго, узнікае пачуццё, быццам ты размаўляеш з аўтарам, а не проста ўспрымаеш напісанае. Аўтар уступае з табой у дыялог і перадае вельмі простыя і зразумелыя думкі.
– Я хачу сур’ёзна займацца літаратурай і мару ў будучыні стаць пісьменніцай, – прызнаецца дзяўчына. – Мая любоў да літаратуры з’явілася яшчэ ў дзяцінстве. Дома ў маёй бабулі была велізарная колькасць кніг. І я, сямігадовая дзяўчынка, бралася за такую сур’ёзную літаратуру, як “Апошні з магікан” ці “Тры мушкецёры”. Да мяне мала што даходзіла, але я працягвала чытаць.
У шэсць гадоў Віталія пачала прыдумляць казкі і запісваць іх, а ў 14 вырашыла звязаць сваё жыццё з літаратурай. Яе пяру належыць вялікая колькасць разнастайных твораў.
– Я спрабую сябе амаль ва ўсіх літаратурных жанрах, у мяне няма любімага ці нелюбімага сярод іх, – дзеліцца Віталія. – Нядаўна дзве мае працы занялі прызавыя месцы на III Міжнародным першынстве. Аповед на тэму кахання пра людзей, якія абмяркоўвалі свае адносіны, заняў першае месца, а філасофскае эсэ – другое. Раней я вельмі шмат пісала ў жанры фэнтэзі. Мяне асабліва прыцягваюць міфалагічныя сюжэты, таму я буду ўдзельнічаць у конкурсе эсэ, прысвечаным беларускім міфам і легендам.
На факультэце журналістыкі існуе спецыяльнасць “творчасць” на напрамку “літаратурная праца”. На ёй рыхтуюць будучых пісьменнікаў. Карэспандэнт пацікавіўся ў Віталіі, чаму яна паступіла не на гэту спецыяльнасць, а на “друкаваныя СМІ”.
– Не так проста стаць Джоан Роўлінг і атрымаць добры заробак дзякуючы творчасці, – лічыць Віталія. – Думаю, што неабходна напісаць вельмі шмат кніг, перш чым адна з іх “стрэліць”. Таму я планую стаць журналістам і паралельна працаваць над літаратурнымі творамі.
Варта адзначыць, што Віталіі дапамагла падрыхтаваць эсэ Кацярына Лакцевіч, дацэнт кафедры літаратурна-мастацкай крытыкі факультэта журналістыкі. Яна прапанавала дзяўчыне паўдзельнічаць у конкурсе і адрэдагавала яе працу.
Яўген ПРАКОФ’ЕЎ
