Паступіць на факультэт прыкладной матэматыкі і інфарматыкі БДУ мараць многія будучыя праграмісты. Сярод якія лідарскія пазіцый на беларускім рынку інфармацыйных тэхналогій займаюць распрацоўшчыкі, QA-інжынеры і сістэмныя адміністратары. Выпускнік ФПМІ Уладзіслаў Фішбайн распавёў нам, якая шчаслівая зорка дапамагла яму патрапіць у БДУ без іспытаў і з чаго пачалася яго кар’ера ў ІТ.
Уладзіслаў Фішбайн
Уладзіслаў Фішбайн, выпускнік ФПМІ (2021 г.), спецыяльнасць – прыкладная інфарматыка; працуе ў ААТ «Планар» інжынерам-праграмістам.
– З пятага класа я вучыўся ў сярэдняй школе №17 г. Ліда. Аднойчы на ўроку фізікі настаўніца прапанавала мне павырашаць алімпіядныя задачы. Я вырашыў іх нядрэнна, і мяне адправілі на гарадскую алімпіяду. Заданні я не ўсё разумеў, але самае страшнае – калькулятар забыўся, таму на разлікі страціў зашмат часу. Тым не менш заняў другое месца.
З дзявятага класа я вывучаў фізіку пад кіраўніцтвам Дзмітрыя Аляксандравіча Цежыка і дайшоў да абласной алімпіяды. Яго вучні часта паказваюць добрыя вынікі і бяруць прызавыя месцы на міжнародных алімпіядах. З дзясятага класа я пачаў займацца і астраноміяй, і фізікай. У адзінаццатым засяродзіўся толькі на астраноміі. Яна спалучае веды фізікі і матэматыкі. Дзякуючы алімпіядным задачам, у якіх неабходна прааналізаваць дадзеныя і пераўтварыць іх у працоўную мадэль, напрыклад, для прагназавання, я ведаў некаторыя метады працы з дадзенымі яшчэ да ўніверсітэта. Вынікі я паказваў нядрэнныя: заняў пятае месца ў Гродзенскай вобласці, потым пятае месца ў краіне і паехаў на міжнародныя зборы. Гэта такі інтэнсіў на некалькі тыдняў, калі з усіх прэтэндэнтаў адбіраюць найлепшых для далейшай падрыхтоўкі. Але я застаўся ў запасе і ў міжнароднай алімпіядзе так і не паўдзельнічаў. Засмучацца не было калі – на той момант я ўжо быў залічаны ў БДУ і плаўна апускаўся ў штосьці зусім новае для мяне.
Дыплом другой ступені забяспечыў мне 400 балаў, і я мог паступіць у ВНУ без іспытаў на любую спецыяльнасць фізіка-матэматычнага профілю. Большасць маіх знаёмых, з якімі я ездзіў на алімпіяды і зборы, планавалі паступаць на праграмаванне. Я таксама хацеў атрымаць гэту спецыяльнасць, таму абраў факультэт прыкладной матэматыкі і інфарматыкі БДУ.
У год майго паступлення прахадны баль на прыкладную інфарматыку на ФПМІ быў самым высокім сярод спецыяльнасцяў факультэта – 372.Кваліфікацыя, якая паказана ў дыпломе, – інфарматык, спецыяліст па распрацоўцы праграмнага забеспячэння. На маім патоку было дзве групы, каля 40 чалавек. З-за непаспяховасці некаторыя адлічваліся. Мне таксама было няпроста вучыцца, але, я думаю, падрыхтоўкі да алімпіяд мяне загартавалі. Каб выйграць хоць што-небудзь на алімпіядзе, трэба гэтым жыць і аддаваць гэтаму ўвесь вольны час. Ва ўніверсітэце даводзілася паспяваць рыхтавацца да розных прадметаў, вывучаць шмат новага. Мабыць, гэта было для мяне самым складаным. Раней я сур’ёзна займаўся толькі чымсьці адным, профільным.
Гуманітарныя прадметы даваліся мне складаней. Але імі нас не моцна нагружалі. Прадметы профільныя пачаліся адразу, з першага курса, праграмаванне было на добрым узроўні, і практыкі было даволі. Напрыклад, нам адразу сталі выкладаць мову С++. У другім семестры – C#, потым пачалася Java, потым былі Swift, Kotlin і іншыя. Пасля першага курса студэнты ўжо маглі штосьці праграмаваць.
Перажыўшы першы курс і першую сесію, я асвоіўся, стала трохі прасцей, нават змог павысіць сярэдні бал. Першыя два гады я проста вучыўся ва ўніверсітэце, без спроб кудысьці ўладкавацца на стажыроўку ці працу. Мне хапала нагрузкі. На другім курсе бывала па 10 лабараторных прац у тыдзень. Калі ўсё рабіць грунтоўна, то нагрузка вельмі вялікая.
На 90% я жыў на сваю стыпендыю, у сярэднім яна складала 150 рублёў. Плата за інтэрнат была зусім невялікай – 10 рублёў. Мне хапала для таго, каб я мог вучыцца і мінімальна сябе забяспечваць.
«Лічыў, што самастойная адукацыя мне даецца лепш. Але гэта была памылка»
У мяне было жаданне знайсці свой напрамак у праграмаванні. Я спрабаваў прылаўчыцца да таго, на што ёсць попыт, зразумець, ці маё гэта. Тады я падумаў, што няправільна дзеля высокага заробку займацца тым, што мне не падабаецца. Таму што пазней сысці з высокааплатнай працы будзе балюча, але і кожны дзень рабіць тое, што не падабаецца, 2 таксама непрыемна.
Я самастойна вывучаў пару моў, якія нам не выкладалі, – JavaScript, Go, Python. Наогул, я быў у палоне ў стэрэатыпу, што мне самастойнае навучанне даецца лепш. Складана цяпер сказаць, што гэта дакладна было эфектыўна. Думаю, што гэта было памылкай і лепш бы я вучыўся з ментарамі, там, дзе можна атрымаць добрую зваротную сувязь. Без яе застаешся на нізкім узроўні. На курсах і на стажыроўках у добрых кампаніях такая зваротная сувязь заўсёды ёсць.
Пасля трэцяга семестра вучобы я падаў заяўку на стажыроўку ў ІТ-кампанію на пазіцыю фулстэк-распрацоўшчыка на C#. Рыхтаваўся я мала, і тэст не прайшоў. На трэцім курсе захапіўся Data Science, падвучыў англійскую мову. Потым мне стала цікавай мова Go і алгарытмы. Да чацвёртага курса нейкі “каркас” ведаў склаўся, і я ўжо мог больш усвядомлена выбіраць. Думаў пайсці на стажыроўку, але стэрэатып, што я лепш вывучу сам, занадта моцна засеў у маёй галаве, ды і вакансій на пазіцыі джуніяра на Go не было.
Улетку перад чацвёртым курсам я прайшоў бясплатныя анлайн-курсы, шукаў стажыроўку на мове Java, але зноў няўдача. Увосень ужо трэба было шчыльна брацца за курсавую працу і дыплом. Мой кіраўнік натхніў мяне ўзяць новы, свежы напрамак – машыннае навучанне, падгаліна ў Data Science. Тэма маёй дыпломнай працы – распазнанне капчы з выкарыстаннем нейрасеткавых тэхналогій на прыкладзе сайта student.bsu.by.
Аўтарызацыя на сайце student.bsu.by
«Паўторнае сумоўе ў ІТ-кампанію мне прызначылі за 5 дзён да размеркавання»
Узімку я падаў заяўку ў буйную ІТ-кампанію на пазіцыю джуніяра дата-саентыста. Патрэбная была мова Python. Першае сумоўе было балючым, таму што куды б ні “ўлез” інтэрв’юер, бачныя былі прабоіны ў маіх ведах. Пытанні былі пра алгарытмы, SQL, структуру мовы Python, машыннае навучанне.
З лютага надышоў цяжкі для мяне час: напісанне дыплома і пошукі месца для размеркавання. 26 красавіка мне трэба было прынесці заяўку. А толькі на 21 красавіка мне прызначылі яшчэ адно сумоўе ў той жа кампаніі. Паўтара месяца я ўзмоцнена рыхтаваўся да яго, папаўняў усе прабелы, з-за якіх праваліў мінулае. Спачатку пыталі тое ж, што і ў папярэдні раз. Я ўпэўнена пачуваўся ў пытаннях пра структуру мовы Python, адказваў на іншыя даволі глыбокія пытанні. Гэта значыць прабелы я добра ліквідаваў. Мне прызначылі яшчэ адно інтэрв’ю і далі пару задач на дом. Я іх вырашыў і на другой сустрэчы распавёў, як вырашаў. Але мне задалі забойнае пытанне пра машыннае навучанне, адказаць на якое можна было толькі з практыкі і праявіўшы творчасць. Яно было звыш таго, што я ведаў і прачытаў у рэкамендаванай літаратуры. Таму, на жаль, паспяхова прайсці сумоўе не атрымалася – я застаўся без заяўкі.
У спісе студэнтаў без заявак, адсартаваным па сярэднім бале, я апынуўся першым. Дэкан факультэта Аляксандр Міхайлавіч Недзьведзь запрасіў на размеркаванне прадстаўнікоў ААТ “Планар” і ГП “Сталічны транспарт і сувязь”. Яны распавядалі пра дзейнасць кампаній і тыя пазіцыі, куды гатовыя запрасіць маладых спецыялістаў. Мяне вельмі зацікавіла, што ў “Сталічны транспарт і сувязь” шукаюць дата-саентыста. Гэта менавіта тая пазіцыя, куды я спрабаваў патрапіць праз сумоўе. Але выявілася, што нашы ўяўленні пра Data Science моцна разыходзяцца. І я вырашыў пайсці ў “Планар”. Дарэчы, прадстаўніка “Планара” – а гэта мой цяперашні начальнік аддзела – зацікавіла тэма маёй дыпломнай працы, дакладней праца з выявамі і нейронавай сеткай.
«Ужо год я працую на “Планары”. Переразмеркавацца жадання не ўзнікла»
У першы тыдзень мне і іншым размеркаваным паказалі, з чым трэба працаваць, і прапанавалі выбраць з двух напрамкаў. Адным з іх было штосьці накшталт Data Science, і я адразу сказаў, што мне гэта цікава і што хачу займацца гэтым. У працы мяне курыруе начальнік сектара, што практычна тое ж самае, што ментар у ІТ-кампаніях.
Маё непасрэднае месца працы такое ж, як у офісных праграмістаў, – стол, крэсла, камп’ютар. Пасада гучыць так: інжынер-праграміст аддзела па распрацоўцы праграмнага забеспячэння оптыка-механічнага і кантрольна-вымяральнага абсталявання.
Я пішу ПЗ для ўстановак прадпрыемства, якія прызначаны для працы на мікра- ці нанаўзроўнях. Сама па сабе праграма не з’яўляецца фінальным прадуктам. Яна толькі складнік, неабходны для працы ўстановак. У камандзіроўкі я пакуль што не ездзіў, але калегі гавораць, што гэта выдатна. Спадзяюся, што ў мяне ў перспектыве такі досвед здарыцца. Было б цікава пабываць у Кітаі.
У большасці ІТ-кампаній практыкуюць такі фармат працы, калі ўсе камунікацыі адбываюцца праз месенджары. Таму супрацоўнікі быццам бясконца гартаюць працоўныя чаты. Яны змушаны адсочваць паведамленні, бо палова супрацоўнікаў не знаходзіцца ў офісе. У нас на прадпрыемстве няма такога фармату, як і няма дыстанцыйнай працы. Усе задачы і даручэнні паведамляюцца супрацоўніку асабіста. З пункту гледжання прадуктыўнасці, на мой погляд, гэта лепш. Таму што менш адцягваешся і можаш цалкам сканцэнтравацца на працоўным працэсе. І жывыя зносіны таксама, на мой погляд, значна лепшыя.
Калектыў змяшаны: прыкладна пароўну мужчын і жанчын. Заработная плата на дадзены момант ніжэйшая за сярэднюю па краіне, але мне хапае. Як толькі прыйшоў працаваць, мне адразу далі месца ў інтэрнаце, дзе я жыву дагэтуль.
Ужо год я прапрацаваў на “Планары”. Пераразмяркоўвацца жадання не ўзнікла. З атрыманага досведу зразумеў, што хачу развівацца ў прафесійнай сферы як распрацоўшчык праграмнага забеспячэння на С++ і больш “прапампаваць” веды па фізіцы. Думаю, што наш універсітэт лічыцца прэстыжным сярод праграмістаў з-за якасці навучання і ўзроўню выкладчыкаў, а ФПМІ дае шмат патрэбных ведаў.
Дар’я ШУПЕНЬКА
