БДУ: Сяргей, добры дзень! Аспірантура за мяжой – гэта новая гісторыя ў нашым праекце. Як пачыналася яна ў Вашым жыцці?
Сяргей: Яшчэ на старэйшых курсах я задумваўся пра працяг навучання за мяжой. Актыўна шукаць я пачаў прыкладна ў студзені 2013 года, калі вучыўся ў магістратуры па спецыяльнасці інфарматыка на ФПМІ БДУ. Тады я абышоў некалькіх прафесараў нашага ўніверсітэта, у тым ліку і дэкана, пытаючы іх пра сумесныя праграмы нашага ўніверсітэта з замежнымі. Загадчык кафедры дыскрэтнай матэматыкі і алгарытмікі ФПМІ (заўв. рэд. – доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар Уладзімір Міхайлавіч Котаў) параіў мне рускамоўнага прафесара ва ўніверсітэце Ecole Nationale Supérieure des Mines de Saint-Étienne у Францыі. Тэматыка цалкам адпавядала маім інтарэсам, таму я вырашыў напісаць і даведацца падрабязнасці.
БДУ: Што трэба для паступлення? Дзеянні, дакументы, якія Вы рыхтавалі. Было б карысна даведацца.
Сяргей: Як многія ўжо, пэўна, ведаюць, для паступлення не трэба здаваць іспыты. Аднак трэба сабраць шмат дакументаў. Спіс прыкладна наступны:
1. Дыпломы аб адукацыі, перакладзеныя на англійскую/французскую мову, альбо даведка аб бягучай паспяховасці, калі Вы яшчэ не скончылі магістратуру. Важную ролю мае сярэдні баль. Гэтак жа варта адзначыць, што можна значна зэканоміць на перакладзе, калі ва ўніверсітэце ёсць міжнародны аддзел, які займаецца афармленнем перакладаў дыпломаў на бланку ўніверсітэта.
2. Рэкамендацыі ад 3–5 прафесараў. Іх адразу варта пісаць на англійскай/французскай.
3. Матывацыйны ліст. У ім апісваецца, чаму менавіта Вы жадаеце вучыцца і якія мэты перад сабою ставіце.
4. Выпіскі з дэканата аб вашай паспяховасці адносна іншых студэнтаў. У цэлым, пажадана ва ўсе рэкамендацыі ўключаць інфармацыю, як вас ацэньваюць адносна іншых студэнтаў.
5. Добра, калі ў Вас ужо маюцца публікацыі (у мяне іх не было, і паступленню гэта не пашкодзіла), сертыфікаты заканчэння курсаў (гэта могуць быць і анлайн-курсы, напрыклад на coursera) або дыпломы алімпіяд (у мяне было “серабро” на міжнароднай па астраноміі, аднак я не моцна ўпэўнены ў тым, наколькі мне гэта дапамагло з прычыны невідавочнай, на першы погляд, сувязі з алгарытмамі, матэматыкай і інфарматыкай у цэлым).
6. Таксама цалкам лагічна патрабуецца ксеракопія пашпарта і, што не зусім стандартна, вельмі важны пераклад з апастылем пасведчання аб нараджэнні.
Неабходным таксама з’яўляецца сумоўе па skype на англійскай мове, але моцна баяцца яго не варта (калі, вядома, можаце паразмаўляць на замежнай мове), бо на ім не просяць вырашыць у розуме нейкія складаныя задачы, а хутчэй проста пагутараць з Вамі для высвятлення агульнай адэкватнасці.
БДУ: Досыць вялікі спіс для падрыхтоўкі. Як шмат часу ў Вас заняло выкананне ўсяго пераліку?
Сяргей: Першы ліст ва ўніверсітэт быў адпраўлены 5 лютага, а 3 чэрвеня я даведаўся, што мне вылучылі стыпендыю памерам у 2050 еўра. Атрымліваецца, 4 месяцы.
БДУ: Памер стыпендыі – 2050 еўра? На які тэрмін? І якая рэальная сума на жыццё?
Сяргей: На рукі рэальна даходзіць толькі 1650. А пасля аплаты камунальных, страхоўкі і г. д., выдаткаў на вопратку, падарожжы і іншае застаецца каля 800 еўра ў месяц.
Выдаткі выглядаюць прыкладна так:
Нягледзячы на тое, што мне плацяць стыпендыю, за навучанне мне трэба заплаціць. Думаю, гэта тлумачыцца тым, што плаціць стыпендыю не ўніверсітэт, а спецыяльны фонд. Іншая дробная непрыемнасць ў тым, што, хоць віза дзейнічае год, але без адмысловага штампа яна сапраўдная толькі першыя тры месяцы. Для атрымання гэтага штампа неабходна ехаць у Ліён і плаціць за працэдуру 240 еўра. За 25 еўра ў год можна наведваць любую колькасць спартыўных секцый, прычым спіс вельмі вялікі: футбол, баскетбол, валейбол, вялікі і настольны тэніс, розныя віды танцаў, фітнесу або барацьбы і шматлікае іншае (сам я выбраў скалалажанне). Як і ў шматлікі гарадах Еўропы, ёсць гарадскія ровары, якія можна ўзяць на адной паркоўцы, а вярнуць на іншай, прычым першыя 30 хвілін можна катацца бясплатна (у мяне шлях на працу займае 10 хвілін), але неабходна аформіць гадавую падпіску, якая каштуе 15 еўра. Гэтак жа можна карыстацца грамадскім транспартам (1,3 еўра за адну паездку або 25 еўра на неабмежаваную колькасць паездак у месяц).
БДУ: Думаю, нашым чытачом будзе карысна даведацца пра згаданае афармленне візы.
Сяргей: З самім атрыманнем візы праблем узнікнуць не павінна. Бо ўніверсітэт прысылае адмысловае запрашэнне – convention d’accueil. Далей самастойная падача на візу і ўжо праз тыдзень – вуаля! Мне выдалі візу навуковага супрацоўніка тэрмінам на 1 год. На наступныя два гады неабходна будзе атрымліваць від на жыхарства, які можа быць як для студэнта, так і для навуковага супрацоўніка (першы таннейшы, але калі планаваць заставацца ў Францыі, то другі дае больш магчымасцяў у будучыні).
БДУ: Што ж, калі выканаць усю Вашу інструкцыю, можна лічыць, што мы ўжо ў Францыі. Дзе Вас можна там знайсці?
Сяргей: Інстытут, у якім мы працуем, знаходзіцца не ў галоўным будынку ўніверсітэта, студэнты і магістранты сюды заходзяць рэдка і толькі для кансультацый. У кожным пакоі па 2–3 PhD студэнты. У кожнага свой працоўны стол. Таксама выдаюць ноўтбукі Dell з працэсарам Core i7, якія ў офісе можна падключаць да док станцыі, каб працаваць на вялікім маніторы і з паўнавартаснымі мышкай і клавіятурай. Таксама выдаюць сумку і яшчэ адну зарадную прыладу для ноўтбука, каб яго можна было браць з сабою дахаты (дробязь, а прыемна).
БДУ: Як праходзяць дні аспіранта? Што трэба паспець Вам за гэты год зрабіць?
Сяргей: Асноўным заняткам з’яўляецца чытанне розных артыкулаў па сваёй тэматыцы, падрыхтоўка публікацый, ну і самае галоўнае – напісанне кандыдацкай. Універсітэт супрацоўнічае з рознымі буйнымі кампаніямі (Renault, SNCF і іншыя), для якіх выконваюцца розныя праекты па аптымізацыі вытворчасці. Часта на аснове метадаў і алгарытмаў, распрацаваных для такіх кампаній, і на аснове атрыманых вынікаў і пішуцца навуковыя артыкулы. Нашмат менш часу займае выкананне неабходнага акадэмічнага мінімуму (трэба праслухаць вызначаную колькасць профільных і агульных курсаў, якія можна выбраць самому – выбар вялікі і шмат цікавага). Частка гэтых гадзін для мяне лёгка “закрылася” вывучэннем французскай мовы. Таксама для набору гадзін можна стаць кіраўніком невялікага праекта ў студэнтаў (я, напрыклад, дапамагаў студэнтам з рэалізацыяй сіплекс-метаду на C) або праводзіць практычныя заняткі (у мяне было амаль 4 гады досведу працы праграмістам у адной іх мінскіх кампаній, таму мне прапанавалі дапамагчы з правядзеннем практычных заняткаў па СКБД Oracle). Таксама часам неабходна пісаць водгукі на публікацыі іншых людзей.
БДУ: Падзяліцеся з намі лайфхакамі. Жыллё, мабільная сувязь, харчаванне.
Сяргей: Сэнт-Эцьен – горад невялікі, дзякуючы гэтаму жыллё досыць таннае (у параўнанні з Парыжам або Ліёнам). Знайсці кватэру можна, напрыклад, на сайце Leboncoin. Але неабходнай умовай арэнды з’яўляецца, што вы (або ваш сябар) яе пагледзіце да заключэння дамовы (таму я шукаў кватэру падчас майго першага тыдня знаходжання. Жыў я гэты час у гасцявых дамках на тэрыторыі кампуса). Думаю, даволі карыснай парадай будзе шукаць кватэру з газавым ацяпленнем. У мяне электрычныя батарэі, і я марную шмат грошай на аплату электраэнергіі, а газ усё ж таннейшы. Цэнтральнага ацяплення няма. Ва ўсіх у кватэры свой бойлер для падагрэву воды і радыятары з рэгулятарамі для ацяплення.
SIM-карту можна падключыць разам з хатнім інтэрнэтам. У мой тарыф уваходзіць 3 гігабайты трафіку 4G (пры перавышэнні зніжаюць хуткасць), мульты-SIM для выкарыстання планшэта разам з тэлефонам, і хатні безлімітны інтэрнэт з хуткасцю 15 Мбіт/с, таксама ёсць 100 гігабайт у воблаку Orange для захоўвання чаго-небудзь і магчымасць прагляду ТБ.
Ежа ў сярэднім прыкладна ў два разы даражэйшая, чым у Мінску, але гэта не тычыцца віна і сыру, якія тут прыкметна таннейшыя.
БДУ: Выдатныя парады, дзякуй. Як Вы сябе адчуваеце ў новай замежнай сістэме?
Сяргей: Як Вы ўжо маглі здагадацца, я не займаюся тут rocket science, але ў цэлым мне падабаецца праца, якую я раблю, і месца, у якім жыву.
БДУ: Сяргей, якія парады Вы можаце даць нашым студэнтам?
Сяргей: Галоўная парада: паверыць у тое, што гэта магчыма, і ў самога сябе, а далей дзейнічаць :) Усё выявілася прасцейшым, чым я сабе ўяўляў, хоць і не магу сказаць што лёгка.
БДУ: Дзякуй!
Гутарка вялася з Сяргеем Малюціным
