Як рыхтавацца да цэнтралізаванага тэсціравання, каб атрымаць высокія балы і паступіць у прэстыжную ВНУ? Стабальнікі–2015 распавядаюць пра тое, ці варта звяртацца да паслуг рэпетытара, на што рабіць упор у падрыхтоўцы і ці атрымалася паступіць на жаданыя спецыяльнасці тым, хто паказаў на ЦТ максімальны вынік.
Адразу два сертыфікаты са ста баламі на ЦТ атрымаў выпускнік першай брэсцкай гімназіі Павел Меркіс. На найвышэйшы бал Паша ведае матэматыку і фізіку, трэці прадмет на ЦТ, беларускую мову, учорашні гімназіст здаў на 85.
Павел Меркіс і Дзяніс Клімашэвіч (злева) вучыліся разам з 5 класа. Фота з архіва Паўла Меркеса
Клімашэвіч Дзяніс вучыўся з Паўлам з 5 класа. Увесь 10 клас прасядзеў з ім за адной партай.
Сярэдні бал атэстата ў Пашы – 9,6. Учорашні школьнік кажа, што з самага пачатку разумеў, што ў яго высокі ўзровень ведаў па профільных прадметах, таму з вынікам у 381 бал будучае месца вучобы выбіраў зусім не па прынцыпе “куды праходжу”: высокія балы дазвалялі паступіць на самыя прэстыжныя спецыяльнасці. Выбар Павел зрабіў на карысць факультэта прыкладной матэматыкі і інфарматыкі БДУ – паступіў на праграміста, спецыяльнасць “інфарматыка”.
— Для падрыхтоўкі да ЦТ па матэматыцы і фізіцы займаўся з рэпетытарам. Па беларускай мове рэпетытара не было – проста не бачыў у ім сэнсу, бо адказы практычна на ўсе пытанні можна знайсці ў падручніках.
Новы студэнт БДУ распавядае, што напачатку навучальнага года ён наогул не бачыў неабходнасці хадзіць да рэпетытараў, але бацькі настаялі.
— Думаю, што рэпетытар па фізіцы апраўдаўся, таму што растлумачыў моманты, якія я да гэтага дрэнна разумеў. Наконт матэматыкі – можна было зэканоміць і хадзіць радзей: узровень маіх ведаў і без таго быў высокі, калі б не ленаваўся, цалкам можна было самому вырашаць леташнія тэсты. У суме на рэпетытараў па двух прадметах, улічваючы пропускі заняткаў, выдаткавалі тысячу долараў – займаўся два гадзіны матэматыкай адзін раз у тыдзень і двойчы па гадзіне фізікай.
Што да высокага ўзроўню падрыхтоўкі па матэматыцы, то асноўны ўнёсак, лічыць Паша, зрабіла яго настаўніца-прадметнік, якая займалася з дзецьмі па суботах на факультатыве для алімпіяднікаў і давала на ўроках больш складаныя заданні: аднакласнік Пашы таксама здаў матэматыку на 100.
— Абітурыентам раю крыху раней вызначыцца з напрамкам і выбіраць профіль усвядомлена ўжо пасля дзявятага класа: не думайце, што ў адзінаццатым класе ўсё само сабой вывучыцца. Асабіста я думаю, што дасягнуў такіх вынікаў дзякуючы правільна расстаўленым прыярытэтам: больш захапляўся матэматыкай і фізікай і не заседжваўся доўга за вуснымі прадметамі. Таму пасля высокіх балаў на рэпетыцыйным тэсціраванні я настройваўся на высокія балы на ЦТ: не нерваваўся і пачуваўся спакойна на самім тэсціраванні, у той час як аднакласнікі перажывалі.
Выпускніца Ліцэя БДУ Настасся Захаранка па суме балаў перагнала ўсіх абітурыентаў краіны: з магчымых 400 яна набрала 397: 100 па хіміі, 100 па беларускай мове, 97 па біялогіі і 100 за атэстат.
Выпускніца Ліцэя БДУ Настасся Захаранка
— Па ўсіх прадметах я займалася толькі на ліцэйскіх факультатывах, ніякіх рэпетытараў і курсаў не наведвала: не бачыла і не бачу неабходнасці, таму што лічу, што падрыхтавацца да ЦТ нескладана і самому.
Як кажа Насця, з 16 гадоў яна жыве адна, таму ніякіх выдаткаў на падрыхтоўку да ЦТ у яе не было: на такія рэчы банальна не было дзе браць грошай. Настасся паступіла туды, куды і планавала, — на хімфак БДУ, спецыяльнасць — «хімія лекавых злучэнняў»: хімію выбрала таму, што, па словах Анастасіі, нічога іншага праз недахоп абсталявання і спецыяльнасцяў, прапанаваных нашай сістэмай адукацыі, не заставалася.
— Цікаўнасць да навук прыродазнаўчага кірунку ў мяне з дзяцінства: займаюся коньмі і шмат вандрую. Насамрэч, цікаўлюся ўсё ж больш лабараторна-навуковымі галінамі, не медыцынскага плану, а сваю будучыню звязваю са своеасаблівым навуковым «ф’южнам» — хацелася б працаваць на стыку хімічных, фізічных і біялагічных навук.
Сённяшняя студэнтка хімфака БДУ лічыць, што не варта траціць шмат грошай на сотні рэпетытараў і дадатковых настаўнікаў: трэба больш думаць і чытаць наогул, каб прыладкаваць уласную свядомасць да логікі тэстаў, якая, на думку Настассі, дастаткова тыповая і не адрозніваецца разнастайнасцю. Таксама сваім паслядоўнікам дзяўчына раіць менш часу праводзіць у сацыяльных сетках: хаця б у год падрыхтоўкі да ЦТ.
— Уласна ў мяне ніколі не было праблем з паталагічным марнаваннем часу, але, на маю думку, сярод дзетак майго ўзросту гэта вельмі распаўсюджаная праблема. А каб менш нервавацца, лепш пачынаць запланаваную падрыхтоўку з верасня і наведваць РТ.
Дамінік Шарэпа скончыў сталічную гімназію № 29. Максімальны вынік на ЦТ хлопец паказаў па рускай мове. Таксама ў Дамініка сто балаў па англійскай мове – гэта своеасаблівы прыз за другое месца па гэтым прадмеце на гарадскім этапе рэспубліканскай алімпіяды. “Матэматыку здаў, вядома, дрэнна”, – кажа Дамінік. Дрэнна – гэта на 83 балы. У суме з 380 баламі ў арсенале хлопец паступіў на “эканамічную інфарматыку” на эканамфак БДУ.
Дамінік Шарэпа, новаспечаны) студэнт эканамфака БДУ
— Я разумею людзей, якія робяць выбар універсітэта ў адпаведнасці з прынцыпам “куды праходжу – куды не праходжу”. Але я адмыслова рыхтаваўся так, каб была магчымасць абраць з усяго. Спрабаваў абраць тое, што можа развіць мае разумовыя здольнасці, такую спецыяльнасць, дзе б можна было галавою варушыць і было цікава вучыцца.
Рускай мовай Дамінік пачаў узмоцнена займацца з зімы на курсах, хоць з гэтым прадметам у яго заўсёды складалася добра, узровень ведаў па матэматыцы пайшоў з сакавіка падцягваць да рэпетытара: выдаткі не падлічваліся, але прыблізна “на ўсё пра ўсё” сышло 700-800 долараў.
— Па матэматыцы я не разлічваў на такі ж вынік, як па мовах, таму што рыхтаваўся нашмат менш. Нават складана сказаць, на што рабіў упор: падрыхтоўка да алімпіяды – гэта адно, а да ЦТ – іншае. Але на алімпіяду часу сышло, вядома, больш за ўсё, таму што два апошнія гады ўзмоцнена займаўся, у тым ліку ў школе ў групе па падрыхтоўцы да алімпіяды.
Ці варта марнаваць і ўкладваць грошы ў падрыхтоўку да ЦТ? Дамінік лічыць, што большасці абітурыентаў варта. Хлопец не адмаўляе, што можна падрыхтавацца самастойна, але калі прахадны бал на запаветную спецыяльнасць вышэй за 350, то лепш займацца дадаткова.
— Я б раіў да ўсяго падыходзіць разумна: задумацца пра тое, колькі грошай будзе выдаткавана на падрыхтоўку пры тым, якія рэальныя ёсць шанцы на паступленне. Некаторыя людзі па чатыры тысячы долараў аддалі за рэпетытараў і курсы, але не паступілі, у той час як чатыры гады вучобы ў ВНУ стаяць восем тысяч долараў. Я б раіў у год паступлення ні ад чаго не адмаўляцца – яно таго не варта.
Выпускнік Ліцэя БНТУ Павел Селіванаў 100 балаў на цэнтралізаваным тэсціраванні атрымаў па матэматыцы. З рэпетытарам па гэтым прадмеце ён не займаўся: хлопец кажа, што годныя веды атрымаў у Ліцэі.
Выпускнік Ліцэя БНТУ Павел Селіванаў
— Гэты прадмет нам настолькі займальна выкладалі ў Ліцэі, што тры чалавекі з майго класа атрымалі на ЦТ стабальныя сертыфікаты.
Аднак для найвышэйшага бала на ЦТ толькі школьных урокаў, нават калі гэта ўзровень гімназіі ці ліцэя, недастаткова, лічыць Паша. Сам учорашні ліцэіст апроч урокаў шмат часу самастойна займаўся дома і ўдзельнічаў у розных інтэлектуальных гульнях і конкурсах. Цяперашнім адзінаццацікласнікам Павел раіць, апроч курсаў і заняткаў з рэпетытарам, абавязкова выпрацоўваць у сабе самадысцыпліну і займацца дома.
— Важна ўдзельнічаць у разнастайных мерапрыемствах па тых прадметах, якія збіраецеся здаваць на ЦТ: гэта і практыка, і магчымасць псіхалагічна падрыхтавацца да афіцыйнай здачы тэстаў – так вы будзеце менш хвалявацца і пачувацца больш упэўнена.
Сярэдні бал атэстата аб сярэдняй адукацыі ў Пашы – 9,4. Руская мова далася хлопцу на 90 балаў, а фізіка – на 92. Калі скласці з “соткай” па матэматыцы, атрымліваецца 376 балаў.
Для падрыхтоўкі да ЦТ па матэматыцы рэпетытар Пашы не запатрабаваўся, а вось па астатніх прадметах ён хадзіў на курсы: рускай мовай займаўся з мінулага жніўня адзін раз у тыдзень, на курсы па фізіцы пайшоў у канцы дзясятага класа – у тыдзень браў два ўрокі.
— Кошт занятку ў групе з некалькіх чалавек быў прымальны – каля 150 тысяч, у суме на падрыхтоўку да ЦТ выдаткавалі дзесьці 16 мільёнаў. Звяртацца ці не звяртацца да рэпетытараў – асабістая справа кожнага школьніка і яго бацькоў. Я, да прыкладу, толькі ўдзячны тым, хто мяне навучаў, і ані не пашкадаваў.
Сваім месцам вучобы Паша абраў БДУ: паступіў на спецыяльнасць “актуарная матэматыка” на факультэце прыкладной матэматыкі і інфарматыкі.
— Мяне прыцягнула тое, што можна будзе аналізаваць рынкі каштоўных папер, займацца праграмаваннем і вырашаць шырокі спектр задач банкаўскай сферы. Увогуле, з маімі баламі паступіў туды, куды хацеў.
Крысціна ГОРБАЧ
